BETA BALIKLARININ BAKIM ve BESLENMESİ
Beta Balığı Hakkında
Beta balığı (Betta Splendens), akvaryum hobisi ile ilgilenenler tarafından en çok tercih edilen balık türlerinden birisidir. Anavatanı Tayland olan bu balık, aynı zamanda akvaryum balıklarının en eski türleri arasında yer alır. Yaklaşık 600 yıldan fazla bir geçmişe sahiptir ve ilk olarak “Sukhothai” hanedanı tarafından akvaryumda beslendiği bilinmektedir. Beta balığı, özellikle erkeklerinin kuyruk ve yüzgeçlerinin güzelliği ile ön plana çıkan bir türdür. Acemi akvaryum severlerin dahi kolaylıkla besleyebileceği bu balık; kendi türlerine karşı aşırı, diğer türlere karşı ise orta derecede agresiftir. Bu nedenle genellikle ayrı bir akvaryumda yalnız başına beslenir. Yalnız başına beslenen ve uç şartlara dahi dayanabilen bu balık türü, kesinlikle küçük bardaklarda ya da fanusta beslenmemelidir. Çünkü beta balığı, dayanıklı bir tür olsa da küçük fanuslarda yeteri kadar oksijen alamaz, strese girer ve yaşamını yitirebilir. Peki, Beta balığı bakımı ve beslenmesi nasıl olmalı? Beta balığı türleri nelerdir?
Beta Balığı Türleri Nelerdir?
Beta balıkları, labirent balıkları olarak adlandırılan türler arasında yer alır. Doğal yaşam alanı Asya olan bu balıkların boyutu ortalama olarak 4 – 6 cm’dir. En önemli özellikleri ise suyun içerisinde oksijen kalmadığı durumlarda suyun yüzünden oksijen alarak yaşamlarını bir süre daha devam ettirebilmeleridir. Beta balıklarının birçok türü bulunmaktadır. Bunlar arasında ülkemizde en popüler olanlar ise betta splendens, betta dimidiata, betta rutilans ve betta crowntail türleridir. Diğer beta balığı çeşitleri ise şunlardır:
- Veil Tail Beta
- Double Tail Beta
- Halfmoon Beta
- Delta Tail Beta
- Rose Tail Beta
- Halfmoon Plakat Beta
- Spade Tail Beta
- Round Tail Beta
- Dumbo-Big Ear Beta
- Cross Tail Beta
- Half Sun Beta
- Over Halfmoon Beta
Beta Balığı Bakımı Nasıl Olmalı?
Beta balıklarının yaşam süresi ortalama olarak 2 – 3 yıldır. Ancak iyi bir bakım ile daha uzun süre yaşamaları mümkündür. Bu balıkların sağlıklı ve uzun ömürlü olmaları için öncelikli olarak doğru akvaryumu seçmek gerekir. Beta balıkları petshoplarda plastik ya da cam bardaklar içerisinde satılırlar. Fakat daha geniş bir alana ihtiyaçları vardır. Bunun için beta balığı akvaryumu olarak en az 7 – 8 lt lik bir akvaryum tercih edilmelidir. Eğer 10 lt’nin altında bir akvaryum tercih edilecek olursa akvaryumda akvaryum filtresi ya da ısıtıcı bulundurmaya gerek yoktur. Ancak 10 lt ve üstündeki akvaryumlar için bu akvaryum ekipmanları mutlaka temin edilmelidir. Yine akvaryumun su sıcaklığı 20,5 ºC, pH’ı ise 7 – 7,5 arasında olmalıdır.
Beta balığı için uygun akvaryum seçimi kadar akvaryum için doğru yer seçimi de oldukça önemlidir. Beta balıklarının ısıya ya da hava akımına maruz kalmamaları ve strese girmemeleri için akvaryumlarının uygun bir yere konulması gerekir. Bu doğrultuda akvaryum bir pencerenin kenarına konulmamalıdır. Çünkü pencereden akvaryuma direkt olarak ulaşan güneş ışınları suyun çok ısınmasına neden olur. Bunların yanı sıra beta balığı bakımı için tercih edilen nokta bir kalorifer peteği ya da diğer ısı kaynaklarının yanı olmamalıdır. Beta balığı akvaryumu düz bir zemin üzerine yerleştirilmelidir. Ayrıca akvaryumun bulunduğu yerden sürekli insan gelip geçmemeli. Bu, gürültü ve hareketlilik nedeniyle strese girmelerinin önüne geçecektir.
Beta balıkları zaman zaman gözden uzak olmak isterler. Bu nedenle akvaryum içerisine mağara ya da plastik akvaryum bitkileri yerleştirilebilir. Böylece onlara saklanıp yalnız kalabilecekleri bir ortam oluşturulabilir.
Beta Balıkları Nasıl Beslenmeli?
Beta balıkları hepçil, yani hem et hem de ot ile beslenen balıklardır. Genel olarak et ile beslenseler de zaman zaman bitki tüketmeye de ihtiyaçları vardır. Beslenmeleri için günde iki kez, hazır olarak satılan beta balık yemi kullanılabilir. Yine hazır balık yemlerine ek olarak ayda bir kez haşlanmış yeşil sebze de tüketmeleri gerekir.
Beta balığı bakımı sırasında verilen yem miktarına dikkat etmek gerekir. Çünkü bu balıkların günlük yem ihtiyacı kendi göz yuvarları kadardır. Yani bir beta balığına ne kadar yem verileceğine gözünün büyüklüğüne bakarak karar verilebilir. Böylece yemi birkaç dakika içerisinde yiyip bitirebilirler. Ancak yemin tamamını 5 dakika içerisinde bitirememeleri durumunda artan yem akvaryumdan çıkarılmalıdır. Aksi halde fazla yem akvaryum suyunu kirletecektir.
Beta balıklarının her gün aynı yemi yememeleri tavsiye edilir. Bunun için en azından haftada bir defa normalin dışında bir şeyler vermekte fayda bulunmaktadır. Yine 2 – 3 farklı beta balığı yemi satın alarak her gün farklı bir yem verilebilir. Kurutulmuş yemler suda şişer. Bu nedenle yemi vermeden önce ıslatmak gerekir. Kuru yem ıslatılmadan direkt olarak verilecek olursa balığın karnında şişerek sağlık sorunları yaşamasına neden olabilir.
Beta balıkları açlığa uzun süre dayanabilirler. Ancak buna güvenerek aç bırakmak oldukça sağlıksız bir durumdur. Çünkü bir beta balığı aç kaldığı süre boyunca zayıflar ve vücut direncini yitirir. Bunun sonucunda ise hastalanarak ölebilir.
Beta Balıklarında Görülen Hastalıklar Nelerdir?
Beta balığı hastalıkları ile ilgili önceden bilgi edinmek ve bu hastalıklar için gerekli ilaçları evde hazır bulundurmak, hastalığa anında müdahale edebilmek adına önemlidir. Yine beta balığı bakımı sırasında iyi bir gözlemci olmak ve balıkta şüpheli bir durum fark edildiğinde hemen tedavi ettirmek gerekir. Çünkü herhangi bir hastalık, bu balıkların küçük gövdelerinde hızla yayılır ve yaşamlarını yitirmelerine neden olabilir. Beta balıklarında en sık görülen hastalıklar ise şöyledir:
- Fungal Enfeksiyon: Balıkların vücudunda soluk beyaz lekeler ve hareketsizlik ile kendini gösteren bu hastalık oldukça bulaşıcıdır. Bunun için balıklar karantinaya alınmalı ve su üç günde bir değiştirilmelidir.
- Yüzgeç Kuyruk Erimesi: Bu hastalık, balıkların yüzgeçlerinin yıpranması ve kısalması ile kendini belli eder. Ayrıca balıkların rengi değişir ve iştahlarını kaybederler. Kirli sudan kaynaklanan bu hastalıktan korunmak için düzenli su değişimi yapılmalıdır.
- Beyaz Benek Hastalığı: Balıklarda beyaz benek hastalığı, balıkların yemek yemeyi bırakmalarına ve cansız nesnelere sürtünmelerine neden olur. Bu hastalık hızlı bir şekilde kontrol altına alındığında ciddi bir soruna neden olmaz.
- Kadife Hastalığı: Altın tozu ya da odinium olarak da bilinen kadife hastalığı, fark edilmesi zor bir hastalıktır. Önce kuyruk ve yüzgeçlerden başlar. Hastalığa neden olan parazitler ışıkta üredikleri için akvaryumun karanlıkta tutulması gerekir. Yine akvaryum suyuna tuz ilave edilmeli ve su sıcaklığı 29,5 derece olmalıdır.
Beta balıklarında görülen hastalıklar bunlarla sınırlı değildir. Aynı zamanda dropsy ve tüberküloz gibi hastalıklara da maruz kalabilirler. Bunların yanı sıra unutulmamalıdır ki, balıklar da depresyona girebilir. Bunun nedeni herhangi bir hastalık ya da olumsuz akvaryum koşulları olabilir. Çıkabilecek problemlere karşı dikkatli ve hazırlıklı olmak ise akvaryum içindeki savunmasız balıkların depresyondan korunmalarına yardımcı olacaktır.